Europejski Akt o Dostępności – Co musisz wiedzieć o dostosowaniu Twojego e-commerce do wytycznych WCAG 2.1?

Czego dowiesz się z tego artykułu?

• Co to jest Europejski Akt o Dostępności?
• Europejski Akt o Dostępności (EAA) – kiedy wejdzie w życie w Polsce?
• EEA w e-commerce – jakie przepisy wprowadza?
• EEA w e-commerce – co zmienia?
• EEA a UX/UI – jakie zmiany w interfejsie sklepu mogą być konieczne?
• Europejski Akt o Dostępności a kary – czy przedsiębiorcy będą karani za niedostosowanie do nowych przepisów?
• WCAG 2.1 – co to jest?
• Jakie są zasady WCAG 2.1?
• Jakie są poziomy WCAG 2.1?
• Jak wdrożyć wytyczne WCAG 2.1 na platformie e-commerce?

Czas na dostępność – czym jest Europejski Akt o Dostępności (EAA)?

Co to jest Europejski Akt o Dostępności (European Accessibility Act, EAA)? To dyrektywa Unii Europejskiej, która wskazuje, jakie wymogi dostępności powinny spełniać wybrane produkty i usługi. Jej oficjalna nazwa brzmi: Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/882 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wymogów dostępności produktów i usług. Polski Akt o Dostępności, czyli przepisy niezbędne do wykonania EAA, zaczną obowiązywać 28 czerwca 2025.

Główny cel EAA jest prosty: usunięcie barier ograniczających osobom z niepełnosprawnościami możliwość korzystania z technologii. W 2023 roku ponad 25% mieszkańców UE w wieku wyższym niż 16 lat zgłosiło, że z powodu różnych niepełnosprawności doświadcza ograniczeń, które utrudniają im codzienne czynności (źródło danych: Rada Europejska). Ponad 25%! Oznacza to, że 1 osoba na 4 z niezależnych od siebie powodów nie może w pełni uczestniczyć w życiu społecznym, edukacyjnym, zawodowym czy gospodarczym – bo przecież tak wiele aspektów naszej rzeczywistości przeniosło się dziś do świata online.

Poprawa dostępności cyfrowej wyrównuje szanse. Umożliwia osobom z niepełnosprawnościami korzystanie z technologii na równi z innymi. Choć należy dodać, że na zmianach związanych z EAA zyskają też inne grupy: seniorzy, osoby neuroróżnorodne czy takie, które doświadczają innego rodzaju ograniczeń, na przykład rodzice z małymi dziećmi.

Kogo dotyczy Europejski Akt o Dostępności?

W krajach UE już od kilku lat obowiązują przepisy o dostępności cyfrowej. Dotyczą jednak sektora publicznego – aplikacje i strony internetowe urzędów, szpitali czy bibliotek są już w pełni dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. EAA rozszerza te wymogi na sektor prywatny:

• przedsiębiorców świadczących usługi cyfrowe (np. sklepy internetowe, operatorzy transportowi, bankowość, operatorzy płatności, dostawcy oprogramowania i aplikacji mobilnych),
• producentów i dostawców urządzeń (np. terminali płatniczych i samoobsługowych, czytników e-booków, bankomatów, biletomatów).

Do nowych wymogów „ustawy o dostępności” nie muszą się natomiast dostosowywać osoby prowadzące JDG i mikroprzedsiębiorcy, którzy zatrudniają mniej niż 10 osób i osiągają roczny obrót mniejszy niż 2 mln euro. Będą oni zwolnieni z niektórych wymagań.

EEA dla e-commerce – co zmienia?

Jeśli prowadzisz sklep internetowy, musisz dostosować całą platformę e-commerce, w tym:

• interfejs,
• cały proces zakupowy wraz z procesem płatności,
• obsługę klienta (formularze kontaktowe, czaty, infolinie),
• aplikację mobilną (jeśli posiadasz),
• zewnętrzne systemy (np. bramki płatności – tutaj chodzi o wybór operatorów, którzy spełniają wymogi).

EAA i WCAG – fundamenty dostępności cyfrowej

Wszędzie, gdzie mowa o Europejskim Akcie o Dostępności, pojawia się jeszcze jeden termin: WCAG 2.1.

Co to jest WCAG 2.1? To Web Content Accessibility Guidelines, czyli zestaw szczegółowych wytycznych, które określają, jak tworzyć strony i aplikacje dostępne cyfrowo – aby osoby z niepełnosprawnościami czy trudnościami poznawczymi mogły w pełni korzystać z ich funkcjonalności.

Zależność jest więc prosta:

• EAA to prawo, które nakazuje dostępność,
• WCAG to techniczna instrukcja, która podpowiada, jak wdrożyć to prawo w praktyce.

Jakie są poziomy zgodności WCAG 2.1?

WCAG ma tzw. poziomy zgodności:

• Poziom A – podstawowy,
• Poziom AA – wymagany przez EAA,
• Poziom AAA – najbardziej zaawansowany i nieobowiązkowy.

Aby spełnić wymogi Europejskiego Aktu o Dostępności, należy zapewnić zgodność platformy e-commerce z wytycznymi WCAG 2.1 na poziomie AA.

Jakie są 4 główne zasady WCAG 2.1?

WCAG 2.1 opiera się na 4 głównych zasadach:

• postrzegalność – treści są widoczne lub słyszalne;
• funkcjonalność – użytkownik może obsłużyć stronę różnymi sposobami, np. klawiaturą,
• zrozumiałość – język, formularze i interakcje są proste, klarowne i intuicyjne,
• solidność (w polskim i europejskim prawie określana jako kompatybilność) – strona lub aplikacja działa z technologiami asystującymi, takimi jak czytniki ekranu czy lupy.

Wytyczne WCAG 2.1: Postrzegalność

Zasada postrzegalności mówi o tym, że użytkownicy powinni mieć możliwość korzystać z interfejsu Twojego sklepu lub aplikacji za pomocą dostępnych dla nich zmysłów.

Możesz to osiągnąć m.in. poprzez:

• opisy alternatywne (tzw. atrybuty ALT) do materiałów graficznych, które opisują, co znajduje się na zdjęciu, grafice czy infografice,
• napisy i audiodeskrypcje do filmów,
• transkrypcje tekstowe materiałów audio,
• logiczna struktura treści (hierarchia informacji, wyodrębnione nagłówki, stosowanie list punktowych tam, gdzie to zasadne itp.),
• stosowanie odpowiednich elementów HTML i atrybutów przy tworzeniu tabel i formularzy – aby użytkownicy, którzy korzystają np. z czytników ekranu, mogli zrozumieć strukturę i relacje między elementami tych tabel i formularzy,
• wyróżnienia elementów w sposób inny niż tylko kolorem,
• kolory tekstu wyraźnie widoczne na kolorze tła (odpowiedni kontrast),
• czytelność i widoczność treści i funkcji, gdy użytkownik zwiększy rozmiar wyświetlanego tekstu o 200%,
• niepublikowanie obrazów tekstu,
• responsywność, czyli automatyczne dopasowanie się widoku do szerokości ekranu na urządzeniu, z którego korzysta użytkownik.

Przeczytaj także: Wpływ dobrego designu i UX na wzrost biznesu

Wytyczne WCAG 2.1: Funkcjonalność

Wytyczne WCAG 2.1 w zakresie funkcjonalności zalecają, aby wszystkie komponenty interfejsu użytkownika były w pełni obsługiwalne. Dzięki temu użytkownik może korzystać z każdej funkcji niezależnie od tego, w jaki sposób porusza się po stronie – czy to za pomocą samej myszy, czy samej klawiatury.

Zasadę funkcjonalność spełnisz m.in. poprzez:

• możliwość obsłużenia każdej funkcji za pomocą klawiatury,
• opcję odtwarzania – możliwość stopowania i zatrzymywania poruszających się treści i elementów,
• brak migających treści,
• opcję wyłączenia ruchomych elementów,
• link pozwalający szybko przenieść się do pożądanej treści,
• tytuły stron oraz nagłówki, które są zrozumiałe i dobrze opisują treść,
• zrozumiałe, klarowne linki, które wyraźnie wskazują, dokąd prowadzą,
• etykiety, które jasno opisują, co należy wpisać w danym elemencie formularza,
• dobrą widoczność właśnie wybranego elementu (fokus),
• unikanie złożonych gestów na ekranach dotykowych lub zapewnienie dla nich prostszej alternatywy,
• opcję wyłączania i dostosowywania skrótów klawiaturowych.

Wytyczne WCAG 2.1: Zrozumiałość

W zasadzie zrozumiałości chodzi o to, aby użytkownik bez problemu mógł zrozumieć zarówno treść, jak i sposób działania strony czy aplikacji.

Jak to osiągnąć? M.in. poprzez:

• prosty język – czyli język bez zbędnych słów, wodolejstwa, branżowego (szczególnie prawniczego) żargonu,
• unikanie trudnych wyrażeń lub wyjaśnianie ich prostszymi słowami,
• rozwinięcia skrótów i akronimów,
• wskazanie w kodzie strony, w jakim języku jest jej treść,
• spójny wygląd i działanie elementów na każdej z podstron,
• zrozumiałe etykiety w formularzach,
• zrozumiałe komunikaty błędów wraz z podpowiedziami, jak je poprawić.

Wytyczne WCAG 2.1: Kompatybilność (solidność)

Zasada kompatybilności wskazuje, że treści i funkcje strony powinny wyświetlać się i działać poprawnie niezależnie od tego, jakiego programu użytkownik użyje do ich odczytu (przeglądarki czy np. czytnika ekranu dla osób niewidomych).

Osiągniesz to m.in. poprzez:

• prawidłowy kod HTML,
• dostępność strony dla technologii asystujących.

Choć wytyczne WCAG brzmią skomplikowanie, wiele z nich zawiera się w dobrych praktykach projektowania stron i aplikacji. Takie zalecenia, jak odpowiedni kontrast, napisy do filmów czy prosty język są niepisanym, ale od dawna obowiązującym standardem.

Dostępność cyfrowa sklepu internetowego 2025 – jak się przygotować?

1. Zleć audyt wydajności

Aby spełnić wymagania Europejskiego Aktu o Dostępności, w pierwszej kolejności sprawdź, w jakim aktualnie stopniu Twój sklep jest dostępny cyfrowo. Możesz w tym celu zamówić profesjonalny audyt albo wykorzystać narzędzia do testowania dostępności cyfrowej, takie jak: WAVE, Axe DevTools czy Google Lighthouse. Jak już wspomnieliśmy, wiele wytycznych WCAG 2.1 AA pokrywa się z dobrymi praktykami projektowania stron i platform e-commerce – więc być może czekają Cię tylko nieduże modyfikacje.

2. Wprowadź zmiany na stronie i/lub aplikacji

Na podstawie audytu developerzy powinni wprowadzić zalecane zmiany:

• techniczne w obszarze kodu HTML, CSS, JS,
• wizualne w zakresie UI/UX,
• funkcjonalne (formularze, proces zakupowy, proces płatności).

3. Testuj i pytaj użytkowników o opinię

Testy użyteczności są bezcennym źródłem informacji i wartościowego feedbacku. Jeśli masz taką możliwość, zaproś do nich osoby z niepełnosprawnościami. W ten sposób zdobędziesz najpełniejszą wiedzę o tym, czy Twoja platforma e-commerce właściwie odpowiada na ich potrzeby i oczekiwania.

4. Stale monitoruj i aktualizuj platformę e-commerce

Zapewnienie cyfrowej dostępności e-commerce to nie jest jednorazowe działanie – to proces. Z pewnością stale monitorujesz działanie swojego sklepu internetowego. Do listy kontrolowanych parametrów dodaj po prostu zgodność z WCAG 2.1. Dbaj o bieżące aktualizacje i odpowiadaj na zgłoszenia użytkowników.

5.  Edukuj swój zespół

Warto, aby Twój zespół (zarówno IT, jak i obsługa klienta czy marketing) znał podstawy WCAG 2.1 i wymagania EAA. Dzięki temu będzie skuteczniej reagował na pojawiające się błędy czy zgłoszenia użytkowników.

Europejski Akt o Dostępności – kary

Czy EAA wprowadza sankcje dla sklepów internetowych, które nie zostaną dostosowane do WCAG 2.1 AA? Owszem, w unijnej dyrektywie znalazły się zapisy dotyczące kar za nieprzestrzeganie przepisów. UE nie określiła jednak żadnych konkretnych sankcji – każde państwo członkowskie samodzielnie określi system nadzoru i wysokość kar.

W Polsce organem odpowiedzialnym będzie UOKiK. Nie są jeszcze znane żadne widełki kwotowe, choć mówi się o tym, że kary mają być „skuteczne, proporcjonalne i odstraszające”.

W kontekście sankcji za nieprzestrzeganie EAA, warto mieć na uwadze jeszcze jeden aspekt: reputacji. Dbałość o dostępność cyfrową jest elementem społecznej odpowiedzialności biznesu. Firmy, które zignorują nowe wytyczne, mogą zostać negatywnie ocenione – i to publicznie.

Korzyści z wdrożenia WCAG 2.1 i poprawy dostępności cyfrowej

Czy można mówić o korzyściach z dostosowania się do zmian wymaganych prawnie? Niby nie, a jednak w tym przypadku trochę tak. Wdrażając standard WCAG 2.1 w swoim sklepie internetowym nie tylko unikniesz ewentualnej kary. Zyskujesz także:

• Możliwość dotarcia do szerszej grupy klientów – osoby z niepełnosprawnościami to 15% populacji UE, a przecież temat dostępności cyfrowej dotyczy także między innymi seniorów czy osób neuroróżnorodnych. To duże grono potencjalnych klientów. A przecież na takich zmianach, jak uproszczony proces zakupowy czy intuicyjny interfejs, korzystają wszyscy użytkownicy – szczególnie w dzisiejszych czasach, gdy zewsząd atakują nas kolory i dźwięki, a tak wielu z nas zmaga się z problemem deficytu uwagi.
• Lepszą konwersję dzięki poprawie UX.
• Wyższe pozycje sklepu w wyszukiwarkach – wiele wymagań WCAG pokrywa się z dobrymi praktykami pozycjonowania stron (responsywność, logiczna struktura treści, atrybuty ALT). Można powiedzieć, że praca nad SEO i poprawa dostępności cyfrowej mają ten sam cel: dotarcie do większej liczby użytkowników i zapewnienie im odpowiedniej użyteczności rozwiązań cyfrowych.
• Lepszy wizerunek marki – nowoczesna, inkluzywna firma, która dba o każdego użytkownika, wzbudza większe zaufanie,
• Łatwiejsza sprzedaż cross-border – Europejski Akt o Dostępności ujednolica przepisy dotyczące dostępności we wszystkich krajach członkowskich, co ułatwi przedsiębiorcom rozszerzanie sprzedaży o kolejne rynki.

Dostosowanie e-commerce do wymogów Europejskiego Aktu o Dostępności nie tylko pomaga uniknąć problemów prawnych, ale przede wszystkim przyczynia się do lepszego funkcjonowania Twojego biznesu. Zacznij działać już teraz, aby uniknąć stresu związanego z wdrażaniem zmian na ostatnią chwilę. Jeżeli potrzebujesz pomocy przy przeprowadzeniu audytu użyteczności lub wprowadzeniu cyfrowej dostępności i odpowiednich optymalizacji, skontaktuj się z nami!